Jedną z grup ziół w której występuje niewiele przedstawicieli, ale są poszukiwane, są zioła na dolegliwości kobiece. Najpopularniejsze zioła należące do tej grupy to krwawnik, nagietek, ziele owsa, kora kaliny koralowej. W tym tekście podzielę się informacjami o nieco mniej znanym niepokalanku (Vitex agnus). Jego nazwa po łacinie kojarzy się z barankiem bożym (Agnus dei), agnus oznacza baranka, symbol niewinności, poświęcenia, prostoty.
Roślina ma liście przypominające nieco konopie indyjskie, natomiast kwiaty dla mnie są bardzo podobnych do tych które zdobią lawendę. Rośliny mają wspólne pochodzenie, bowiem należą do jasnotowatych. Niepokalanek pospolity preferuje ciepłe rejony, zasiedlając naturalnie Afrykę, Azję i południowo-wschodnią część Europy. Jak widać na zdjęciu, tworzy duże kępy.
Jakie substancje aktywne zawiera niepokalanek?
Surowcem leczniczym są owoce niepokalanka, bogate w diterpeny, flawonoidy i irydoidy. Nieco przypominają wyglądem pieprz.
Diterpeny to związki żywicze o szeregu zastosowań. Na opisanie działania flawonoidów konieczny jest osobny artykuł (już wkrótce), występują one w większości ziół i pomagają w setkach problemów.
Irydoidy zwykle mają silne działanie, odpowiadają za ciekawe działanie kocimiętki na koty. Odstraszają komary i działają przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Są odpowiedzialne za działanie waleriany.
Główną substancją aktywną w niepokalanku jest flawonoid kastycyna, zawiera też substancje steroidowe o działaniu przeciwbólowym.
Działanie niepokalanka
Działanie niepokalanka mnisiego, tak jak wszystkich innych ziół, wynika z synergistycznego działania wielu substancji w nim zawartych. Kompozycja substancji aktywnych powoduje wydzielanie prolaktyny, hamowanie wydzielania FSH i pobudzenie produkcji LH. Wpływa to na regulację gospodarki hormonalnej.
Najważniejsze zastosowania tego surowca to:
- Normalizacja cyklu miesiączkowego
- Łagodzenie PMS
- Zmniejszenie bólu towarzyszącego miesiączkowaniu
- Zmniejszenie bólu piersi
- Korzystny wpływ na skórę, zwłaszcza w przypadku trądziku spowodowanego przez hormony.
- Wspomaganie przy negatywnych objawach związanych z menopauzą
- Zmniejszenie wypadania włosów
Niepokalanek mnisi stosuje się też u mężczyzn, jako środek zmniejszający napięcie seksualne i w przypadku przedwczesnego wytrysku. W sieci można znaleźć informacje o tym, że niepokalanek wpływa korzystnie na męską płodność. Ponoć zwiększa też poziom testosteronu, jednak nie koresponduje to z jego nazwą. Niepokalanek nazywano mnisim ponieważ był stosowany przez mnichów w celu zmniejszenia popędu płciowego. Stosuje się go obecnie także w andropauzie.
 |
| Na tym zdjęciu kwiaty niepokalanka przypominają czarny bez |
Niepokalanek występuje często w preparatach złożonych, takich jak Mastodynon czy Castagnus. Nie wolno ich przyjmować w ciąży i w okresie karmienia piersią. Preparaty z niepokalankiem zwykle nie dają zbyt wielu efektów ubocznych, jednak nie wolno ich łączyć z wieloma lekami. Mogą one powodować zmniejszenie skuteczności antykoncepcji hormonalnej czy HTZ, nie wolno ich też używać w zdiagnozowanych i leczonych dolegliwościach hormonalnych.
Preparaty roślinne powinny być stosowane przez dłuższy czas, dopiero wtedy będą mogły odwdzięczyć się działaniem.
Podsumowując, niepokalanek będzie ciekawym wyborem w przypadku osób które mają niezbyt nasilone dolegliwości hormonalne. Nie ma tylu skutków ubocznych co hormony czy leki chemiczne i jest dostępny w dobrej cenie. Przy okazji jego działanie jest dobrze udokumentowane.