Na pewno każdy z nas kojarzy bonsai – sztukę hodowli miniaturowych drzewek. Mi kojarzy się ona z czymś egzotycznym, odległym, z czym – mogłoby się wydawać – raczej nie można mieć styczności. Trochę jak akwaria z morskimi rybami czy luksusowe samochody. Krótkie zapoznanie się z ofertą sklepów wskazuje jednak, że nie święci garnki lepią i że każdy może mieć bonsai w swoim domu. W bonsai jest coś fascynującego, a dodatkowo, przyjemnie się na nie patrzy.
Sztuki wywodzące się z Azji, zwykle są obwarowane wieloma różnymi regułami. Z Azji wywodzą się na przykład akwaria w stylu naturalnym, origami czy właśnie bonsai, którego dotyczą reguły kształtów, pielęgnacji i stylów.
Upraszczając je do kilku słów, drzewko bonsai powinno przypominać jak najbardziej stare, sękate drzewo. Symetria kształtu jest niepożądana.
Wymienienie wszystkich podstawowych stylów bonsai zajęłoby całą książkę. Kilka z najbardziej charakterystycznych to:
- Bankan – czyli drzewko wygięte esowato, które wygląda nienaturalnie
- Chokkan – w kształcie piramidy
- Ishikuze – drzewko rośnie na kamieniu, a całość przypomina górski krajobraz
- Kengai – roślina kieruje się nienaturalnie w dół
- Negari – drzewko ma odsłonięte korzenie na podobieństwo namorzynów
Na czym polega pielęgnacja bonsai?
Bonsai to zwykłe, długowieczne drzewo, które zostało posadzone w niewielkiej donicy. W takich warunkach dochodzi do karłowacenia. Na serwisach aukcyjnych można kupić też bonsai z innych gatunków roślin, takich jak fikus benjamina, pieprzowiec, bukszpan czy ostrokrzew (yerba mate). Bardzo ładnie prezentują się bonsai z drzewa oliwnego.
Bonsai należy przesadzać co jakiś czas do większej donicy. W mieszkaniu bez ogródka lepiej sprawdzają się rośliny egzotyczne jak fikus, które nie mają potrzeby zimowania. Bonsai z klasycznych drzew mogą mieć w domu zbyt gorąco.
Pielęgnacja bonsai wymaga nieco fachowej wiedzy i ogromu regularności. Roślinę należy odpowiednio przycinać. Gałęzie formuje się za pomocą drutu. Dzięki temu, roślina jest jednocześnie niewielka, ale przypomina kształtem stare drzewo. Bonsai należy odpowiednio podlewać i nawozić.
Drzewka trzyma się zwykle w płaskich donicach, nie dopuszczając ani do nadmiernego przelania, ani do wysuszenia. Niektóre rośliny preferują nieco mocniejsze nasłonecznienie.
W odróżnieniu do zwykłej hodowli roślin, bonsai jest formą sztuki. Roślinę formuje się, a dobry bonsaista będzie umiał dopasować modyfikacje do naturalnego pokroju drzewka. Nie jest to produkcja masowa – bonsai wymaga zmysłu estetycznego i czasu – co przekłada się na dość wysokie ceny.
Ile kosztuje drzewko bonsai?
Najdroższe drzewka bonsai mogą kosztować nawet około 10 000 pln. W tej cenie dostaniemy pięknie formowane cisy, jałowce czy sosny. Takie rośliny potrzebują wielkiej donicy i osiągają powyżej 2 metrów. Większość z nich jest mrozoodporna i nie lubi zbyt dużej temperatury. Mogą źle czuć się w domu. Bonsai z Ficusa kosztuje około 350 – 400 pln i takie drzewko można trzymać cały rok w domu.
Dla bardziej cierpliwych jest inna droga. W sieci można kupić nasiona z których wysiewamy drzewka i po kilkudziesięciu latach odpowiedniej pielęgnacji, otrzymujemy niewielkie bonsai. Można też próbować samodzielnego formowania roślin takich jak Ficus w kształcie klasycznego bonsai.
Jedyną formą bonsai jakiej nie polecam jest trzymanie drzewek z plastiku 🙂