Luteina i zeoksantyna – zbawienny duet dla Twoich oczu

Prawidłowa ilość składników odżywczych jest
niezbędna, dla prawidłowego funkcjonowania oczu i zachowania
dobrego widzenia do końca życia. Wiem to po sobie, ponieważ mam
bardzo dużą wadę wzroku. Dwa najważniejsze składniki
odpowiedzialne za zdrowie oczu, które redukują ryzyko powstania
chorób plamki żółtej i zaćmy, są Ci na pewno znane. To luteina
i zeoksantyna.

Luteina i zeoksantyna to dwa karotenoidy, które
są odpowiedzialne za czerwony kolor wielu warzyw i owoców. Luteina
w dużym stężeniu ma kolor pomarańczowo-czerwony, natomiast w
niskich stężeniach jest żółta.

Bardzo ciekawa jest rola luteiny i zeoksantyny w
świecie roślinnym. Zapobiegają one zniszczeniu fragmentów roślin
przez słońce, a w szczególności, przez pewne pasma
promieniowania.

Dodatkowo, można ją znaleźć nie tylko w wielu
roślinach liściastych i w ich kolorowych częściach – duże
stężenie tych dwóch składników znajduje się w plamce żółtej
i nadaje jej charakterystyczny kolor. Po łacinie plamka żółta to
„macula lutea”, co wskazuje na bardzo bliskie połączenie
tego elementu oka z luteiną.

Ostatnie badania wskazują na to, że w plamce
żółtej znajduje się jeszcze jeden karotenoid. Nazywa się
mezo-zeoksantyna i nie można go znaleźć w w żadnym pokarmie.
Prawdopodobnie powstaje w siatkówce wskutek rozpadu luteiny, którą
przyjęliśmy z pożywienia.

Luteina i zeoksantyna są także bardzo
skutecznymi antyoksydantami. Mają one podobne działanie na wolne
rodniki, jak witamina C, beta-karoten i witamina E, ale wielu
naukowców jest zdania, że są jeszcze silniejsze.

Luteina wspiera nie tylko widzenie – zmniejszają
odkładanie się płytki miażdżycowej w naczyniach. To jeden z
głównych powodów zawału serca i wylewu.

Naukowcy są zdania, że luteina, zeoksantyna i
mezo-zeoksantyna blokują światło, które wpada do oka przez
siatkówkę. Dzięki temu zmniejszają ryzyko zniszczenia plamki
żółtej spowodowanego przez promieniowanie.

Badania opublikowane w czasopiśmie Nutrition &
Metabolizm pokazują, że suplementy diety zawierające te trzy
składniki, mają bardzo korzystny wpływ na plamkę żółtą.

Najlepszym źródłem tych składników są
zielone liście warzyw i warzywa o zielonym lub żółtym kolorze.
Bogatym źródłem jest na przykład gotowany jarmuż i szpinak.
Przyznam szczerze, że znacznie bardziej lubię ten drugi.

Źródłem luteiny pochodzenia zwierzęcego, są
na przykład żółtka jajek. Zawierają dużo cholesterolu, ale jak
już wspominałem w jednym z postów, nie powinno to stanowić
dużego problemu. Jeśli dbasz o jego poziom i lekarz powiedział Ci,
że wolno jeść 1 jajko w tygodniu, uzupełniaj luteinę dzięki
warzywom.

Luteina i zeoksantyna są dostępne także w
formie kapsułek i tabletek. Możesz je kupić także w formie
preparatów multiwitaminowych, a w większej ilości w preparatach
typowo na poprawę wzroku. Co ciekawe, wiele z tych preparatów ma
identyczny skład i różnią się tylko opakowaniem.

W tej chwili nie określa się rekomendowanej,
dziennej dawki luteiny i zeoksantyny, jednak tradycyjnie mówi się,
że trzeba przyjmować dziennie 6 mg luteiny dziennie.

Badania na ten temat cały czas trwają, być może
za kilka lat te substancję będą określane jako witaminy i ustali
się, jak dużo ich trzeba przyjmować. Nie ma jeszcze badań, które
wskazywałyby na to, że suplementy diety mają takie same
właściwości, jak jedzenie warzyw i owoców.

Nigdy nie wykazano, że mają one działanie
toksyczne. W niektórych przypadkach, osoby jedzące bardzo dużo
marchewki, pomarańczy i innych cytrusów, miały problem z
nieszkodliwym zażółceniem skóry. Wygląd skóry w takim stanie
może być dość niepokojący i kilka osób pomyliła go z
żółtaczką, jednak gdy dana osoba przestała jeść dużo warzyw
bogatych w karotenoidy, dolegliwości przeszły. W Polsce powszechne
są problemy z zażółceniem skóry, które powstają, gdy pijemy
dużo napojów typu „Bobofrut” lub „Kubuś”.
Karotenemia może być powiązana także z przyjmowaniem zbyt dużej
ilości żywności bogatej w karotenoidy.

Źródłem luteiny w wielu suplementach diety,
jest nagietek, natomiast zeoksantynę pozyskuje się z czerwonego
pieprzu. Jeśli chcesz uzupełnić dietę w luteinę i zeoksantynę,
zwracaj uwagę na to, czy kupujesz suplementy wysokiej jakości, zdobrej firmy.

Pamiętaj też o tym, że suplementy diety nigdy
nie zastąpią zdrowej diety. Dobrze zbilansowana dieta, która
zawiera dużą ilość warzyw i owoców, to najlepszy sposób, by
uzupełnić substancje potrzebne dla twoich oczu.

Nie wolno zapominać także o tym, że każdy
organizm reaguje na suplementy diety w inny sposób. Jeśli masz
problemy z plamką żółtą, zapytaj lekarza ogólnego lub okulisty
o to, czy możesz przyjmować te preparaty.