źródło zdjęcia – Wikipedia. |
W dzisiejszym wpisie będzie o pożytecznej roślinie z rodziny szakłakowatych, jaką jest kruszyna pospolita. W Polsce występuje ona pod częściową ochroną gatunkową, o czym musimy pamiętać, jeśli będziemy chcieli ją zbierać w wilgotnych lasach i zaroślach.
Kruszyna to krzew o silnie rozgałęzionej łodydze oraz niewielkich kwiatach. Owoce są wielkości grochu, o kolorze zmieniającym się od zielonego przez czerwony do czarnego.
Co jest surowcem w przypadku kruszyny pospolitej?
Jest to kora z młodych gałązek zbierana wczesną wiosną. Przypominam że korę nie powinno się pozyskiwać za pomocą noża, ponieważ wtedy może zawierać kawałki drewna. Kora z ziółka o nazwie kruszyna pospolita powinna mieć kawałki około 20 centymetrowej długości i być suszona w temperaturze początkowo niskiej, a następnie w zbliżonej do 60 stopni. Jako surowiec służy także owoc kruszyny. Niestety, ale nie można go kupić w sklepach zielarskich.
Kruszyna pospolita jest bogata w środki aktywne – zawiera ich do 3 procent, i są to rozmaite antrazwiązki.
W owocach kruszyny obok antrazwiązków znajdziemy również cukry i sole mineralne.
Główne działanie kruszyny opiera się właśnie na antrazwiązkach. Działają one pobudzająco na splot Auerbacha w jelicie grubym. Wzmaga to ruchy robaczkowe jelit oraz hamuje wchłanianie wody przez ścianę jelit – przez co masy kałowe zwiększają objętość. Działanie przeczyszczające jest nieco wolniejsze niż aloesu, ponieważ objawia się po 6 – 10 godzinach. Kora kruszyny słabo pobudza wydzielanie żółci, a także działa skutecznie na pasożyty jelitowe. Gorzki smak antrazwiązków będzie pobudzał wydzielanie soków żołądkowych.
Kruszyna pospolita nie powinna być stosowana u matek karmiących ponieważ przenika do mleka i wywołuje efekty przeczyszczające również u dzieci. Jej działanie powoduje przekrwienie okrężnicy.
Kora kruszyny jest często stosowana jako sprawdzony środek przeczyszczający. Ma zastosowanie w zaparciach przejściowych oraz nawykowych. Wchodzi w skład takich preparatów jak drażetki Altra, granulatu Normogran oraz mieszanki ziołowej Normosan. Pamiętajmy by leki na zaparcia stosować jak najrzadziej, tak by nie przyzwyczaić naszych jelit do częstego ich przyjmowania. W książce Ziołolecznictwo Ojców Bonifratrów dla dzieci autor opisuje jej zastosowanie w leczeniu zaparć u dzieci.
W następnym wpisie będzie nieco więcej o mieszankach i lekach zawierających kruszynę.