Hormony mają kluczowy wpływ na nasze zdrowie, mają wpływ na każdy aspekt funkcjonowania organizmu. Gdy dochodzi do nieprawidłowego funkcjonowania gruczołów wydzielających hormony, system się rozregulowuje i może dochodzić do wielu dolegliwości. Jedną z nich jest PCOS, czyli zespół policystycznych (torbielowatych) jajników.
Zespół policystycznych jajników to choroba rozwijająca się latami. Istnieje wiele hipotez na temat mechanizmu powstawania tej choroby – może wywoływać ją zarówno zbyt duża ilość męskich hormonów w okresie życia płodowego, jak i otyłość, niezdrowy tryb życia i wczesne dojrzewanie. Choroba może dziedziczona. Dotyka kobiety wszystkich ras.
Zespół torbielowatych jajników – najważniejsze objawy i skutki choroby
Badania przeprowadzone u kobiet z PCOS wskazują na pojawienie się torbieli w jajnikach oraz powiększenia objętości jajników. Prowadzi to do podwyższenia poziomu hormonów męskich, zaburzenia stosunku ilości lutropiny do hormonu folikulotropowego, oraz zwiększenia poziomu DHEA i prolaktyny. Ważnym efektem jest nadmierne wydzielanie insuliny, co prowadzi do insulinooporności i zaburzeń z nią związanych.
PCOS powoduje takie objawy, jak:
- Nieregularne cykle miesiączkowe
- Trudności z zajściem w ciążę, związane z zaburzeniami miesiączkowania
- Nasilenie objawów PMS
- Bezdech senny, któremu może towarzyszyć na przykład ciągłe niewyspanie
- Otyłość typu męskiego, nadmierne owłosienie i trądzik, łysienie typu męskiego, czyli objawy związane z nadmiernym wydzielaniem hormonów androgenowych
- Zaburzenia układu pokarmowego, mogące przypominać objawy w zespole jelita wrażliwego
PCOS – najważniejsze metody leczenia
W przypadku objawów mogących wskazywać na PCOS warto porozmawiać z lekarzem o możliwości zastosowania metforminy i innych leków obniżających poziom glukozy.
W terapii stosowane są też leki pobudzające owulację (jeśli jest problem z zajściem w ciążę) i leków antyandrogennych, gdy nasilone są objawy związane z nadmiarem męskich hormonów.
Dieta i styl życia
Wysoki poziom insuliny jest pożądany jedynie przez kulturystów, natomiast u kobiet z PCOS zwiększa ryzyko wzrostu masy ciała. Nadwaga i otyłość prowadzą z kolei do jeszcze większej insulinooporności i koło się nakręca. Z tego względu, jedną z podstawowych metod leczenia PCOS jest zbilansowana, niskokaloryczna dieta oraz umiarkowany wysiłek fizyczny. Wydaje mi się, że nie zaszkodzi także całkowite odstawienie węglowodanów prostych i wyeliminowanie alkoholu. Alkohol ma jeden z największych indeksów glikemicznych, niszczy wątrobę i powoduje zaburzenia układu hormonalnego. Zmniejsza też kontrolę, przez co łatwiej nam ulec na przykład chęci objadania się.
Obecnie żywność jest napakowana różnymi dodatkami, z którymi nasz organizm sobie nie radzi. Jeśli wyeliminujesz z diety produkty przetworzone i zaczniesz jeść więcej produktów naturalnych, jak owoce, warzywa (także strączkowe, zwłaszcza soję), pełne ziarna, odciążysz swój układ hormonalny. Warto wybierać jak najmniej przetworzone produkty, jak na przykład brązowy ryż, grubsze kasze czy krótko gotowane warzywa. Unikajmy też produktów puszkowanych.
Zespół policystycznych jajników może wywoływać stany zapalne w organizmie. Aby temu zapobiegać, warto zmienić dietę na taką, która pozwala je wyeliminować, na przykład dietę śródziemnomorską lub DASH.
Jeśli zauważyłaś u siebie objawy mogące wskazywać na zbyt niski poziom żelaza, powinnaś zwiększyć w diecie ilość produktów które zawierają jego związki w łatwo przyswajalnej formie.
Na poprawienie stanu zdrowia wpłynie pozytywnie spanie co najmniej 7 – 8 godzin oraz zmniejszenie poziomu stresu. Polecam też zapoznanie się z poprzednimi artykułami o mindfullness, właściwym odnoszeniu się do innych i medytacji.
Odnośnie do kawy – jedne źródła podają, że jest ona niewskazana w PCOS, bo zwiększa stres, inne podają że jest ona dobra, ponieważ zmniejsza insulinooporność.
 |
| Imbir |
Zioła na PCOS
Tak jak zawsze disclaimer – stosowanie ziół w dolegliwościach trzeba zawsze skonsultować z lekarzem.
Istnieje kilka ziół zwanych adaptogenami, które w naturalny sposób regulują pracę układu hormonalnego i mogą być pomocne przy zaburzeniach hormonalnych. Należą do nich między innymi:
- Korzeń Maca
- Ashwagandha
- Trybulus, czyli buzdyganek
- Niepokalanek (Vitex agnus)
- Korzeń lukrecji, który może wspomagać eliminację stanów zapalnych
- Tulsi, święta bazylia
- Kudzu
- Imbir
- Żeń-szeń
Istnieje także kilka ziół wpływających korzystnie na wydzielanie estrogenów. Najważniejsze z nich to pluskwica groniasta, koniczyna czerwona, alfa alfa, grzyby maitake, len, soja i szyszka chmielu.
Badano także wpływ takich ziół, jak peonia chińska, gymnema sylvestris (o działaniu przeciwcukrzycowym), jeżówka (wzmacniająca odporność) oraz schisandra – cytrynowiec chiński.
Przebadane zioła wykazywały pozytywny wpływ o różnym nasileniu na różne aspekty towarzyszące PCOS.
W następnych artykułach postaram się opisać powyższe zioła, o ile nie były one przedstawione one wcześniej.