Witamina K, należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. W szczególności, odpowiada za zdrowie kości oraz serca.
Pod względem chemicznym, witaminą K nazywa się kilka związków chemicznych o podobnej budowie, będących pochodnymi 2-metylo-1,4-naftachinonu. Najważniejsze formy witaminy K to fitomenadion (witamina K1) oraz menachinon (czyli zdobywająca rozgłos witamina K2).
Witaminy z grupy K rozpuszczają się w tłuszczu, co pozwala na gromadzenie ich w pewnej ilości w wątrobie.
Jakie są objawy niedoboru witaminy K?
Niedobór witaminy K, prowadzi do wielu zaburzeń, takich, jak nieprawidłowa krzepliwość krwi, osteoporoza oraz trudne do zatamowania krwawienia. Innymi objawami niedoboru witaminy K, mogą być między innymi zgrzytanie zębami, krwawienia z nosa bez powodu lub po lekkim uderzeniu, nadmierne krwawienia miesiączkowe, krwawienia z układu pokarmowego (objawiające się ciemnymi stolcami), pojawieniu się w moczu, trudności w zahamowaniu krwawienia z ran oraz siniaki.
Niedobory witamin prowadzące do tak poważnych objawów, są stosunkowo rzadkie. Zdarzają się jednak u osób, które nie jedzą tłuszczu, cierpią na nieprawidłowe wchłanianie witaminy K, są alkoholikami lub stosują diety, które wyczerpują organizm. Do niedoboru tej witaminy dochodzi stosunkowo rzadko.
Jak dużo witaminy K potrzebujesz?
Amerykański Instytut Zdrowia wynosi od 1 do 4 mg dziennie, w zależności od wieku oraz płci. Przy niektórych chorobach, zapotrzebowanie na witaminę K rośnie, a jeśli przyjmujesz jakieś leki, powinieneś skonsultować z lekarzem przyjmowanie witaminy K. Nie wolno jej stosować w nadmiarze, między innymi wtedy, gdy przyjmujesz leki zmieniające krzepliwość krwi.
Najlepsze źródła witaminy K.
Zanim sięgniesz po suplementy i leki zawierające witaminę K, zwróć najpierw uwagę na produkty spożywcze, które ją zawierają. Wbrew temu co można przeczytać w niektórych książkach w czerwonych okładkach, witamina K, znajduje się w wielu produktach spożywczych.
Najlepszym źródłem witaminy K, są warzywa liściaste oraz warzywa z grupy krzyżowych, takie, jak jarmuż, kapusta, szpinak, kiełki brukselki, kalafior, pietruszka, brokuły, szparagi i sałata.
Można ją znaleźć także w Natto (fermentowanej soi), kiełkach cebuli, śliwkach, ogórkach, wątrobie, zielonej herbacie, wodorostach, rybach, jajkach, suszonej bazylii, otrębach pszenicznych i produktach fermentowanych, jak jogurt, kefir i ser.
Oto najważniejsze korzyści zdrowotne z przyjmowania witaminy K
1. Prawidłowa krzepliwość krwi
Witamina K jest kluczowym elementem, jeśli chodzi o krzepliwość krwi. Jeśli jej brakuje, jesteśmy znacznie bardziej narażeni na krwawienia.
Witamina K wpływa na wydzielanie protrombiny i zapoczątkowuje proces gojenia się rany, który następuje natychmiast po urazie.
To także czynnik odpowiedzialny za transport wapnia, substancji, które także jest niezbędna do zahamowania krwotoku po urazie.
Co więcej, witamina K hamuje rozwój groźnej choroby przypominającej białaczkę, która nazywa się zespół mielodysplastyczny. Stanowi ona także ratunek w przypadku przedawkowania leków na rozrzedzenie krwi. Stosuje się ją także u niemowląt, które od urodzenia cierpią na niedobór witaminy K.
2. Poprawienie zdrowia kości.
Witamina K, jest niezbędna, jeśli chcemy zachować zdrowe kości do późnych lat, a także nie chcemy narażać się na złamania. Jej stosowanie będzie szczególnie ważne dla kobiet po menopauzie, u których kości stają się z każdym rokiem coraz słabsze.
Witamina K, przydaje się także wtedy, gdy już sobie coś złamaliśmy i organizm pracuje intensywnie nad odbudową kości. Dzięki niej, zwiększa się wydzielanie osteokalcyny. To białko, które wpływa (w dużym uproszczeniu), na łączenie się jonów wapnia z tkanką kostną.
Badania z 2001 roku wskazują na to, że witamina K wpływa pozytywnie na poziom wapnia w organizmie, jednocześnie potwierdzając to, co wiemy o witaminie K od wielu lat.
Najprościej podsumować to stwierdzeniem – osoby, które przyjmują odpowiednią ilość witaminy K, mają mocniejsze kości i rzadziej chorują na osteoporozę. Korzyści z jej przyjmowania są długoterminowe.
3. Zdrowie serca
Witamina K jest potrzebna także dla zapewnienia zdrowia serca.
Wpływa między innymi na obniżenie ciśnienia, a to właśnie nadciśnienie, jest jednym z najważniejszych czynników, wpływających na odkładanie się w naczyniach krwionośnych groźnych złogów. Witamina K rozszerza naczynia krwionośne, pozwalając sercu na mniej intensywną pracę.
Badania z 2009 roku wskazują na to, że stosowanie witaminy K2, jest powiązane ze zmniejszeniem negatywnych objawów, towarzyszących odkładaniu się minerałów (zwłaszcza wapnia), w naczyniach wieńcowych. Niedobór witaminy K, może stać się przyczyną chorób związanych ze złym stanem układu krwionośnego, a w szczególności, miażdżycy i zawału. Warto zwrócić uwagę na to, że te choroby obecnie bardzo rzadko pojawiają się na głównych stronach gazet czy w artykułach na blogach (znacznie popularniejsze są nowotwory), a nadal stanowią jedno z najważniejszych źródeł zgonów.
Dzięki witaminie K, zmniejszają się także stany zapalne w naczyniach krwionośnych, które są jednym z najważniejszych powodów powstania groźnych chorób. Przyjmując odpowiednie dawki witaminy K, zmniejszasz ryzyko powstania chorób serca i zawału.
4. Walka z nowotworami
Dbając o prawidłowy poziom witaminy K we krwi, można zmniejszyć ryzyko występowania nowotworów układu pokarmowego, wątroby, jamy ustnej, prostaty i szyjki macicy – wykazuje ona silne działanie przeciwnowotworowe.
Badania z 2003 roku dotyczyły 30 osób, które chorowały na nowotwór wątroby. Pacjenci przyjmowali doustnie witaminę K2. Badania wskazują na to, że u 6 pacjentów, rozwój choroby zatrzymał się, a u 7 z nich, doszło do znacznej poprawy funkcjonowania wątroby.
Witamina K2 wpływa także na zmniejszenie i spowolnienie rozwoju nowotworu prostaty i wielu innych nowotworów.
Powinieneś rozpatrzeć jej stosowanie wtedy, gdy w Twojej rodzinie wystąpił przypadek zachorowania na nowotwory i chcesz zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia u siebie. Moim zdaniem, zamiast stosować suplementy diety z witaminą K, znacznie lepiej jest zwiększyć ilość produktów roślinnych, które dodatkowo dostarczają błonnika, wartościowych witamin i minerałów. Dzięki nim, dbasz o zdrowie ogólnie, całościowo, a nie tylko wybiórczo.
5. Zapobieganie cukrzycy
Witamina K wspomaga gospodarkę węglowodanową i zmniejsza ryzyko powstania cukrzycy oraz insulinooporności. Na prawidłowy poziom glukozy we krwi wpływa jedna i druga witaminy K.
Aby zmniejszyć nieprawidłową reakcję organizmu na wydzielaną insulinę, potrzebna jest dość długa suplementacja – u niektórych osób, do zatrzymania rozwoju cukrzycy, potrzebne było około 3 lata dbania o prawidłowy poziom witaminy K.
Inne badania wskazują na to, że osoby przyjmujące najwięcej witaminy K, są najmniej narażone na rozwój cukrzycy typu II.
6. Zmniejszenie dolegliwości związanych z miesiączkowaniem
Witamina K będzie pomocna zawsze wtedy, gdy dochodzi do zaburzeń krzepliwości krwi. Mogą być one także przyczyną nadmiernych krwawień miesiączkowych, które powodują także bolesne skurcze.
Witamina K, będzie zmniejszała także objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego, ponieważ wpływa korzystnie na kobiecą gospodarkę hormonalną.
Warto pamiętać o tym, że witamina K nie powinna być stosowana wraz z antykoagulantami, ponieważ działanie tych substancji się znosi. Do antykoagulantów zalicza się między innymi preparaty zawierające aspirynę.
Nie powinno się jej przyjmować na własną rękę podczas ciąży, ponieważ może stać się przyczyną żółtaczki u dzieci. Oczywiście, chodzi o zwiększoną ilość witaminy K przyjmowanej w formie suplementów diety, a nie, tej w pokarmie.
Przyjmowanie witaminy K w czasie karmienia piersią jest raczej bezpieczne, jednak także warto je skonsultować z pediatrą.
Jeśli nie jesteś pewny/pewna, czy powinieneś przyjmować witaminę K, bo bierzesz dużo innych leków, porozmawiaj o tym z lekarzem.
7. Wspieranie pracy mózgu
Witamina K, skutecznie poprawia funkcjonowanie mózgu,
ponieważ wykazuje działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Wolne rodniki są jedną z przyczyn niszczenia tkanki nerwowej. Stres oksydacyjny prowadzi do pogorszenia pamięci, a w najgorszej sytuacji, może stać się przyczyną choroby Alzheimera lub Parkinsona.
Witamina K zwiększa także wydzielanie sfingolipidów, naturalnych związków, które występują w szczególności w komórkach mózgowych. Te cząsteczki są w dużej mierze zaangażowane w rozwój tkanki mózgowej oraz jej ochronę przed różnymi czynnikami.
Badania wskazują na to, że osoby przyjmujące więcej witaminy K1, cierpią rzadziej na zaburzenia pamięci.
Jej niedobór, może prowadzić także do zaburzeń poznawczych oraz problemów psychicznych.
Podsumowując – witamina K, jest stosunkowo mało znana, ale jej korzyści zdrowotne dla organizmu są nieocenione.